মৌলৰ পৰ্যাবৃত্ত শ্ৰেণীবিভাজন
প্ৰশ্নাৱলীঃ
1. নিউলেণ্ডছ অষ্টকৰ স্তম্ভবোৰত ড’বাৰেইনাৰৰ ট্ৰায়াড আছিলনে? তুলনা কৰা আৰু বিচাৰি উলিওৱা।
উত্তৰঃ হয়, নিউলেণ্ডছৰ অষ্টকৰ স্তম্ভবোৰতো ড’বেৰেইনাৰৰ ট্ৰায়াড আছিল। উদাহৰণস্বৰূপে, নিউলেণ্ডছৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ দ্বিতীয় স্তম্ভত লিথিয়াম (Li), ছডিয়াম (Na), আৰু পটাছিয়াম (K) মৌল থাকে, যিয়ে ড’বেৰেইনাৰৰ ট্ৰায়াড গঠন কৰে।
2. ড’বাৰেইনাৰৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ সীমাবদ্ধতাবোৰ কি কি আছিল?
উত্তৰঃ ডবেৰেইনাৰৰ মৌলৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ সীমাবদ্ধতাসমূহ: ড’বাৰেইনাৰে মৌলবোৰৰ মাত্ৰ তিনিটা ট্ৰায়াডহে চিনাক্ত কৰিব পাৰিছিল। তেতিয়া জনা সকলোবোৰ মৌলকে একে ৰাসায়নিক ধৰ্মৰ মৌলৰ ট্ৰায়াডত সংগঠিত কৰাত ব্যৰ্থ হয়।
3. নিউলেণ্ডছৰ অষ্টক সূত্ৰৰ সীমাবদ্ধতাবোৰ কি কি আছিল?
উত্তৰঃ নিউলেণ্ডছৰ অষ্টক সূত্ৰৰ সীমাবদ্ধতাবোৰ-
(i) এই ব্যৱস্থা কেৱল কেলচিয়ামলৈকে প্ৰযোজ্য আছিল। কেলচিয়ামৰ পিছত তালিকাভুক্ত মৌলবোৰৰ ধৰ্মবোৰৰ ওপৰৰ মৌলবোৰৰ ধৰ্মৰ লগত কোনো সাদৃশ্য দেখা নগ’ল।
(ii) নিউলেণ্ডছৰ অষ্টকৰ পিছত আৱিষ্কাৰ হোৱা মৌলবোৰে অষ্টকৰ এই নিয়ম অনুসৰণ কৰা নাছিল।
(iii) লোহাক কোবাল্ট আৰু নিকেলৰ পৰা আঁতৰাই ৰখা, যিবোৰৰ গুণ লোহাৰ দৰে। এই কথাও বুজাব পৰা নগ’ল।
প্ৰশ্নাৱলীঃ
1. মেণ্ডেলিভৰ পৰ্য্যাবৃত্ত তালিকাখন ব্যৱহাৰ কৰি তলত দিয়া মৌলকেইটাৰ অক্সাইডৰ সংকেত নির্ণয় কৰা। – K, C, Al, Si, Ba.
উত্তৰঃ K – K2O, C- CO2, Al – Al2O3, Si – SiO2, Ba – BaO
2. গেলিয়ামৰ উপৰিও আন কোনকেইটা মৌলৰ বাবে মৌলকেইটা আৱিষ্কৃত হোৱাৰ পূৰ্বেই মেণ্ডেলিভে তেওঁৰ তালিকাত ঠাই ৰাখি থৈ গৈছিল? (যিকোনো দুটা)
উত্তৰঃ স্কেণ্ডিয়াম (Sc) আৰু জাৰ্মেনিয়াম (Ge)আৱিষ্কৃত হোৱাৰ পূৰ্বেই মেণ্ডেলিভে তেওঁৰ তালিকাত ঠাই ৰাখি থৈ গৈছিল।
3. মেণ্ডেলিভে তেওঁৰ পৰ্য্যাবৃত্ত তালিকাখন যুগুতাওঁতে মানি চলা নীতিবোৰ কি কি?
উত্তৰঃ মেণ্ডেলিভে তেওঁৰ পৰ্য্যাবৃত্ত তালিকাখন যুগুতাওঁতে মানি চলা নীতিবোৰ–
(i) মেণ্ডেলিভে মৌলবোৰক বৰ্ধিত পাৰমাণৱিক ভৰৰ ক্ৰমত সজাইছিল।
(ii) তেওঁ এইটোও লক্ষ্য কৰিছিল যে একে ধৰণৰ ভৌতিক আৰু ৰাসায়নিক ধৰ্মৰ মৌলৰ সময়ে সময়ে পুনৰাবৃত্তি ঘটে।
4. সম্ভ্ৰান্ত গেছবোৰক এটা সুকীয়া বৰ্গত কিয় স্থান দিয়া হৈছে?
উত্তৰঃ সম্ভ্ৰান্ত গেছবোৰ নিষ্ক্ৰিয় মৌল। ইহঁতৰ ধৰ্ম আন সকলো মৌলৰ পৰা পৃথক। সেয়েহে সম্ভ্ৰান্ত গেছবোৰক এটা সুকীয়া স্থানত ৰখা হয়।